Τελικούς του Βόλου (και του ΟΑΚΑ και του Ηρακλείου και και και…), μη νομίζετε, έχουν ζήσει και αλλού.
Σε πιο προηγμένες ποδοσφαιρικά -και όχι μόνο- χώρες. Εξαιρετικά σπάνιο να συμβεί πια, τουλάχιστον μέσα στα γήπεδα, αλλά ενίοτε συμβαίνει. Στο παρελθόν ειδικά έχουν διεξαχθεί μυθικοί αγώνες κλοτσοπατινάδας με σοβαρά επεισόδια και άγριο ξύλο. Και όχι μόνο μεταξύ οπαδών.
Στην Ισπανία για παράδειγμα έχουν ίσως τον «κορυφαίο» τελικό της ντροπής με πρωταγωνιστές ποδοσφαιριστές.
Ποδοσφαιριστές δύο ομάδων, που από εκείνο το ματς, 37 χρόνια πριν, έχουν συναντηθεί άλλες τρεις φορές στη γιορτή του Copa del Rey, και μία απόψε, τέσσερις. Απλά το 1984 μόνο γιορτή δεν ήταν.
Γράφει ο Νίκος Ράλλης
Μπαρτσελόνα-Αθλέτικ Μπιλμπάο λοιπόν. Ανταμώνουν ξανά απόψε (17/04, 22:30) σε έναν τελικό Κυπέλλου Ισπανίας. Από το 2009 είναι η 4η φορά, με τους «μπλαουγκράνα» να έχουν το απόλυτο για την ώρα με 3/3 κατακτήσεις.
Οι Βάσκοι από την άλλη έχουν μείνει με τη γλύκα των δύο Σούπερ Καπ, του 2015 και του περασμένου Γενάρη. Αμφότεροι οι τίτλοι κερδήθηκαν απέναντι στην Μπαρτσελόνα και πανηγυρίστηκαν έξαλλα, «μεγάλη» κούπα, ωστόσο, ακόμη… δεν, αφού πριν από λίγες ημέρες χάθηκε και η περσινή από τη συμπολίτισσα Ρεάλ Σοσιεδάδ.
Στην τροπαιοθήκη της Αθλέτικ έχει «μπει» τελευταίο το νταμπλ του 1984. Το Κύπελλο, όμως, εκείνης της χρονιάς, κόντρα και τότε στην Μπαρτσελόνα, ήρθε μετά από έναν τελικό, που όμοιό του δεν έχει ξαναδεί το ισπανικό ποδόσφαιρο, εν πολλοίς και το ευρωπαϊκό. Και όχι λόγω του θεάματος.
Ντελίριο
«Σαντιάγκο Μπερναμπέου», Μαδρίτη, 5 Μαΐου 1984.
100.000 άνθρωποι, Βάσκοι και Καταλανοί, κρέμονται σαν τα τσαμπιά στην έδρα της Ρεάλ Μαδρίτης, προκειμένου να παρακολουθήσουν των τελικό ανάμεσα στους δύο κορυφαίους εκπροσώπους Βασκονίας και Καταλονίας: Την Αθλέτικ Μπιλμπάο και την Μπαρτσελόνα. Επικρατεί ντελίριο. Τελικός στη Μαδρίτη, στο «σπίτι» της Ρεάλ. Ούτε παραγγελιά.
Οι οπαδοί και των δύο ενώνουν τις φωνές τους και η γιούχα κάνει τον εθνικό ύμνο να μην ακούγεται. Όπως συμβαίνει σε κάθε μεταξύ τους τελικό. Το 2015, εξάλλου, όπου ο αγώνας στο «Καμπ Νου» έγινε παρουσία του βασιλιά Χουάν Κάρλος, οι αποδοκιμασίες έφτασαν τα 119 ντεσιμπέλ, το όριο πόνου του ανθρώπινου αυτιού.
Είναι γνωστό ότι, ανέκαθεν, αμφότερες οι εθνοτικές ομάδες, η βασκική και η καταλανική, ήταν μια γροθιά, καθώς τις ένωνε κάτι διαχρονικό και πολύ βαθύ: Το μίσος εναντίον του Κράτους και του Στέμματος, που παραμένει το ίδιο άσβεστο, καθώς συνεχίζουν να επιθυμούν -μάλλον περισσότερο από ποτέ- την ανεξαρτησία και αυτονομία τους από το ισπανικό κράτος.
Ο τελικός του 1984, ωστόσο, αποτελεί μία πολύ «άγρια» παρένθεση στη φιλία και τον σεβασμό ανάμεσα στους δύο συλλόγους και τον κόσμο τους. Διότι όσα συνέβησαν μεταξύ των ποδοσφαιριστών(!) μετά το τελευταίο σφύριγμα του διαιτητή Φράνκο Μαρτίνες, που βρήκε θριαμβευτές τους Βάσκους (1-0), δεν είχαν προηγούμενο, ούτε και… επόμενο, αφού η Ισπανία δεν έχει ζήσει από τότε ποτέ ξανά τέτοιες σκηνές.
Για να καταλάβει κανείς τι συνέβη και πώς προέκυψε ο χαμός, πρέπει να γνωρίζει το ιστορικό υπόβαθρο.
Το θεριό και ο ξανθός άγγελος
Η μεγάλη Αθλέτικ Μπιλμπάο εκείνης της εποχής είχε στις τάξεις της έναν χασάπη. Όχι κυριολεκτικά, μεταφορικά.
Ο λόγος, φυσικά, για τον «χασάπη του Μπιλμπάο», όπως έμεινε στην ιστορία, Αντόνι Γκοϊκοετσέα. Ένας τρομερός κεντρικός αμυντικός, φόβητρο για κάθε επιθετικό, και μπορείτε να καταλάβετε γιατί από το παρατσούκλι του. Άλλοι τον χαρακτήριζαν και με το πολύ σκληρό «δολοφόνος».
Δεν ήταν κακός αμυντικός, κάθε άλλο. Απλά ο Γκοϊκοετσέα ήταν ένα θεριό. Ανήμερο. Ένα στόπερ παλαιάς κοπής, που είχε τερματίσει το μότο «ή η μπάλα ή ο παίκτης. Και οι δύο, ποτέ».
Μερικά χρόνια πριν, λοιπόν, τον Δεκέμβριο του 1981, είχε διαλύσει τους συνδέσμους στο γόνατο του Μπερντ Σούστερ, του θρυλικού «ξανθού αγγέλου». Αποτέλεσμα; Εννέα μήνες εκτός δράσης για τον Γερμανό, που έχασε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982, αλλά λίγο έλειψε να χάσει και την καριέρα του στα 21 του.
«Θα σε σκοτώσω»
Φτάνουμε στις 24 Σεπτεμβρίου του 1983.
Η Βαρκελώνη φορούσε τα καλά της για να τιμήσει την ημέρα της Merce, μία από τις σημαντικότερες γιορτές της πόλης. Παράλληλα, η Μπαρτσελόνα των Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα, Βίκτορ Μουνιόθ, Λουίς Αλμπέρτο και Μπερντ Σούστερ, που έχει πια επιστρέψει δυνατός, υποδέχεται την Αθλέτικ Μπιλμπάο και στο «Καμπ Νου», 120.000 άνθρωποι ουρλιάζουν «Σούστερ, Σούστερ», καλώντας τον, ουσιαστικά, να πάρει την εκδίκησή του.
Κάποια στιγμή μέσα στο ματς ο Σούστερ πράγματι ξαπλώνει στο χορτάρι με ένα πολύ σκληρό τάκλιν τον «Γκοΐκο». Ο κόσμος παραληρεί και ζητάει και άλλο. Ο Γκοϊκοετσέα, όμως, δεν καταλαβαίνει τίποτα. Σηκώνεται και παίρνει στο κυνήγι τον ξανθό Γερμανό με το μουστάκι, φωνάζοντάς του: «Θα σε σκοτώσω»!
Ξαφνικά πετάγεται μπροστά του ο Μαραντόνα. Τους χωρίζουν 20 πόντοι στο ύψος, με τον Βάσκο να μοιάζει με «ντουλάπα» σε σχέση με τον μικροκαμωμένο Αργεντινό.
«Ηρέμησε, μάγκα. Χαλάρωσε. Δεν τρέχει τίποτα. Αφού ξέρεις ότι θα χάσετε 3-0 και εσύ θα φορτωθείς κάρτες. Τι σκας λοιπόν;», του λέει ο Ντιέγκο. Ο χασάπης κατεβάζει ομίχλη.
Λίγες στιγμές αργότερα, ο Μαραντόνα ζητάει την μπάλα στο κέντρο. Ο Γκοϊκοετσέα παίρνει φόρα και πέφτει πάνω στον αριστερό αστράγαλο του Ντιέγκο με όλη του τη δύναμη.
«Άκουσα τον θόρυβο και τρόμαξα. Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι το σώμα όταν σπάει, μπορεί να βγάλει τέτοιους ήχους. Πόνο δεν αισθάνθηκα αμέσως. Ήρθε από πάνω μου ο Μιγκέλι (σ.σ. συμπαίκτης του Μαραντόνα στην Μπαρτσελόνα) και προσπάθησε να με σηκώσει. ”Όχι, Μιγκέλ, δεν θα σηκωθώ. Ο μπάσταρδος μου τα έσπασε όλα” του ψιθύρισα», έγραψε αρκετά χρόνια αργότερα στη βιογραφία του, ”Yo, el Diego de la Gente”, ο «Θεός του ποδοσφαίρου».
Ο διαιτητής της αναμέτρησης, ωστόσο, έδειξε κίτρινη κάρτα στον Βάσκο αντί να τον στείλει στα αποδυτήρια, που εκείνος έστειλε τον Μαραντόνα στο νοσοκομείο.
Στα 22 του χρόνια και ενώ η Μπαρτσελόνα τον είχε αποκτήσει αντί 7,5 εκατ. ευρώ από την Μπόκα Τζούνιορς, καθιστώντας τη μεταγραφή του την πιο ακριβή όλων των εποχών, ο Μαραντόνα δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση μετά από έναν τόσο σοβαρό τραυματισμό να αποδώσει τα αναμενόμενα.
Ο χασάπης του Μπιλμπάο
Παρότι ο ρέφερι του αγώνα «τη χάρισε» στον Γκοϊκοετσέα, η κατακραυγή ήταν παγκόσμια και η τιμωρία του, τελικά, από τη λίγκα παραδειγματική.
Τότε ήταν, άλλωστε, που ο Τύπος «κόλλησε» στον Βάσκο αμυντικό το παρατσούκλι «χασάπης του Μπιλμπάο», ενώ πρόσφατα, το 2007, οι Times τον «βάφτισαν» ως τον «σκληρότερο ποδοσφαιριστή όλων των εποχών». Άλλοι, όπως αναφέραμε και παραπάνω, έφτασαν στο σημείο να τον φωνάζουν «δολοφόνο», που πρώτα πήγε να ξεκάνει τον Σούστερ και μετά τον Μαραντόνα.
Ο ίδιος παραδέχθηκε σε μια συνέντευξή του πριν από μερικά χρόνια: «Την επομένη του αγώνα ήταν η πρώτη φορά που ξέσπασα σε λυγμούς, καθώς μου ανακοινώθηκε η ποινή. Θα έμενα εκτός για 18 αγωνιστικές».
Τρεις ημέρες μετά την αναμέτρηση της Βαρκελώνης, ήταν κανονικά στο γήπεδο για τον αγώνα με τη Λεχ Πόζναν στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Χαμός. Οι Βάσκοι οπαδοί στο πόδι, ούρλιαζαν «Γκοΐκο, Γκοΐκο».
«Δεν είχα κάνει κάτι καλό, δεν άξιζα την αποθέωση. Ήταν λάθος και δεν αισθανόμουν όμορφα», ήταν τα λόγια του στην ίδια συνέντευξη, όπου, βέβαια, είχε πει και το εξωφρενικό: «Συμβαίνουν αυτά. Ποδόσφαιρο είναι. Δεν τον σκότωσα κιόλας. Να, αφού είδατε ότι έκτοτε η καριέρα του απογειώθηκε».
Αποκάλυψε, ωστόσο και το εξής συγκλονιστικό: «Με την Λεχ Πόζναν φόρεσα τα ίδια παπούτσια και έπειτα ποτέ ξανά. Τα καθάρισα ευλαβικά, τα έβαψα και έκτοτε τα έχω φυλαγμένα σε μια γυάλινη προθήκη στο σπίτι. Μην το πάρετε στραβά. Δεν το κάνω από υπερηφάνεια. Καθώς τα χρόνια περνούν, αυτά τα παπούτσια σημαίνουν για μένα κάτι πιο σημαντικό από εκείνη τη στιγμή, η οποία στιγμάτισε για πάντα την καριέρα μου.
Στην πραγματικότητα συμβολίζουν την ομορφιά και τη σκληρότητα του ποδοσφαίρου. Την καλοσύνη και την τιμωρία του ανθρώπου. Ο Μαραντόνα είναι για εμένα ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών. Δεν χαίρομαι που τον χτύπησα, αλλά αν το σκεφτεί κανείς, δεν αποβλήθηκα καν. Ίσως, βέβαια, και να το άξιζα».
Ο τελικός
Αλλά η ιστορία δεν έληξε έτσι απλά -και παρότι ο Γκοϊκοετσέα φέρεται να πήρε τηλέφωνο τον Μαραντόνα μία εβδομάδα μετά το δολοφονικό τάκλιν, ζητώντας του συγγνώμη.
Το βράδυ της 5ης Μαΐου 1984, στον τελικό του Copa del Rey, οι δυο τους συναντήθηκαν ξανά. Σύμφωνα με όσα διηγείται ο Ντιέγκο στη βιογραφία του, «άπαντες ήταν λες και με είχαν βάλει στο σημάδι. Λες και ήθελαν να αποτελειώσουν αυτό που είχε αφήσει στη μέση τότε ο Γκοϊκοετσέα και μόνο με κλωτσούσαν. Και ειδικά εκείνος, δεν με άφησε ποτέ από το βλέμμα του»!
Η ατμόσφαιρα, ωστόσο, ήταν τεταμένη ήδη πριν τη σέντρα, από τις δηλώσεις των δύο προπονητών, που καθόλου δεν βοήθησαν στο να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Ο Χαβιέρ Κλεμέντε, ο «αρχιτέκτονας» της μεγάλης Αθλέτικ τη δεκαετία του 1980, είπε πριν το ματς: «Η Μπαρτσελόνα δεν ξέρει να χάνει. Πρέπει να βάλουμε ένα τέλος σε όλους αυτούς τους ξένους (σ.σ. εννοώντας, φυσικά, τους Σούστερ, Μαραντόνα και τον Αργεντινό τεχνικό της «Μπάρτσα», Θέσαρ Λουίς Μενότι), που έρχονται από το εξωτερικό και δεν έχουν παιδεία». Από την πλευρά του ο Μενότι απάντησε: «Δεν έχω ξανασυναντήσει τέτοια συμπεριφορά ποτέ στη ζωή μου».
Με βάση όλα τα παραπάνω, καταλαβαίνετε πως το μόνο που χρειαζόταν στον τελικό ήταν μια σπίθα. Και άναψε, με το τελευταίο σφύριγμα του διαιτητή, ο οποίος εξαφανίζεται σε δευτερόλεπτα από τον αγωνιστικό χώρο του «Σαντιάγκο Μπερναμπέου», ίσως επειδή την είχε ψυλλιαστεί.
Οι εικόνες που ακολουθούν θυμίζουν κάτι μεταξύ καράτε και πυγμαχίας και σοκάρουν την Ισπανία και τον κόσμο ολόκληρο.
Ο θρύλος της Μπαρτσελόνα Μιγκέλι ή «Ταρζάν» -άλλο καλόπαιδο αυτός- κοπανάει έναν παίκτη της Αθλέτικ από πίσω, ο Μαραντόνα πλακώνεται με όλους, ενώ, την ίδια στιγμή, ο Γκοϊκοετσέα έρχεται και του δίνει μια αδιανόητη κλοτσιά, διπλώνοντάς τον. Ο αγωνιστικός χώρος έχει μετατραπεί σε αρένα, όπου όλοι δέρνονται με όλους. Ο Σούστερ, που νωρίτερα έχει πετάξει ένα αντικείμενο στην εξέδρα, προκαλώντας την οργή των Βάσκων οπαδών, τρέχει να σωθεί.
Περιττό να πούμε ότι οι οπαδοί των δύο ομάδων έχουν βάλει πια στην άκρη όσα τους ενώνουν και δίνουν τη δική τους μάχη, με εκατέρωθεν ρίψεις αντικειμένων, όπως καρεκλάκια, πέτρες, μπουκάλια και ό,τι μπορεί να βάλει άνθρωπος στον νου του.
Για τα επεισόδια αυτά -από τα οποία τραυματίστηκαν 60 άνθρωποι- οι Γκοϊγκοετσέα, Ντε Αντρες, Μαραντόνα, Κλος και Μιγκέλι τιμωρούνται με τρεις μήνες αποκλεισμό από την ισπανική ομοσπονδία. Μια τιμωρία, ωστόσο, που γρήγορα «σβήστηκε», για να πάει χωρίς εντάσεις η εθνική Ισπανίας στο EURO του 1984.
Όσο για τον Μαραντόνα, αυτός πήγε στη Νάπολι. Τα υπόλοιπα τα ξέρετε.
sport-fm.gr
